De staatsliedenbuurt

De staatsliedenbuurt (evenals de straten die naar zouaven zijn genoemd) is bijna 65 jaar geleden gebouwd, als uitbreiding van de wijk Zorgvlied. Het is een gebied met sociale woningbouw. Ook het Burgemeester van de Mortelplein en de Zouavenlaan stammen uit medio jaren 50 van de vorige eeuw en de Christoffelschool is in 1957 in gebruik genomen.

Geleerde lieden                                                                                                                                                                                                                                                        Een deel van deze ‘gouden’ wijk is genoemd naar grote staatslieden uit onze vaderlandse geschiedenis. De volgende heren zijn met een straatnaam vereerd:

Hugo de Groot (1583-1645), Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), Jan de Witt (1625-1672), Anthonie Heinsius (1641-1720), Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825), Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872), Guillaume Groen van Prinsterer (1801- 1876) en Leopold graaf van Limburg Stirum (1758–1840).

Afb. Van Limburg Stirumlaan eind jaren 50 

Het waren geleerde lieden. De meesten hebben rechten gestudeerd vaak aan de universiteit van Leiden. Maar ze studeerden ook aan buitenlandse universiteiten om daar hun kennis uit te breiden en er te promoveren tot rechtsgeleerde.
Drie van de voornoemde mannen, Johan van Oldenbarnevelt, Johan de Witt, Anthonie Heinsius waren  raadpensionaris. Dat was een rechtskundig adviseur en hoogste bestuurder in dienst van  een van de staten van de Republiek der Verenigde Nederlanden. De raadpensionaris leidde ook de Statenvergaderingen en had veel contacten met het buitenland. Die van Holland speelde een hoofdrol in de Staten Generaal van de Republiek als geheel, omdat Holland de machtigste provincie was in die tijd. Misschien kunnen we die rol wat vergelijken met die van de huidige minister-president.

Omdat een raadpensionaris nog wel eens in conflict kwam met de stadhouder, zijn militaire tegenhanger, hebben een aantal van hen het met de dood moeten bekopen. Dat lot trof Van Oldebarnevelt en Jan de Witt.

Ook Hugo de Groot, pensionaris van Rotterdam en partijgenoot van Van Oldenbarnevelt, is door een conflict met Maurits in de gevangenis (Slot Loevenstein) beland, maar hij wist daaruit in een boekenkist te ontsnappen.

Nieuwe staatsvorm                                                                                                                                                                                                                                                    Rutger Jan Schimmelpenninck was raadpensionaris van de toen van Frankrijk afhankelijke Bataafse Republiek. In deze nieuwe staatsvorm werd de benaming gebruikt voor een andere functie dan in de oude Republiek. Hij was een soort president.

Johan Rudolf Thorbecke kennen we vooral als minister-president in drie opeenvolgende kabinetten. Guillaume Groen van Prinsterer zat in diezelfde periode in de Tweede Kamer. De laatste was een belangrijk voorman van de Anti Revolutionaire Partij en tegenstrever van de liberaal Thorbecke. Thorbecke wordt gezien als de grootste staatsman van de 19e eeuw. Onder zijn leiding kwam de grondwetsherziening van 1848, de basis voor de parlementaire democratie, tot stand en veel daarop gebaseerde nieuwe wetten, waaronder de provincie-, gemeente-, kies- en belastingwet.

Militair                                                                                                                                                                                                                                                                         Van Limburg Stirum past niet zo goed in dit rijtje. Hij is als militair opgeleid en maakte deel uit van het driemanschap, dat na de val van Napoleon in 1813 een belangrijk aandeel had in het herstel van Nederlands onafhankelijkheid.